Iedereen heeft een bepaalde beeldvorming bij een bepaald land. In Moskou worden wij Nederlanders wel eens 'Orange people' genoemd. Een grappige verwoording voor de mensen uit Nederland, maar deze column gaat over de Russen, of over de Russische petrolhead om precies te zijn. Het verhaal begint in 2007, wanneer de eerste exclusieve spots uit Moskou op Autogespot komen. De afgelopen vijf jaar is Moskou niet alleen op de kaart gezet als super spotstad, maar ook als een stad waar de drang naar tuning, vermogen en exclusiviteit groter is dan ooit. Maar wat maakt nu en wat is de Russische petrolhead? In december vorig jaar kwamen wij voor het eerst in contact met één van de vele jonge Moskovieten die omschreven kan worden als één van de vele jonge petrolheads van de nieuwe Russische generatie. Een boeiende ontmoeting, dat was het.
Binnen Europa zijn we bij Autogespot eigenlijk bekend om allerlei landen en steden. Maar Rusland, en dan vooral Moskou, was tot vorig jaar een onbekende bestemming voor ons. Ver weg van de Europese bestemmingen zoals Monaco, Londen of München. Moskou is voor Rusland het centrum als het draait om handel. Vorig jaar nodigde de tuner TopCar ons uit om kennis te maken met het bedrijf, maar vooral om kennis te maken met de knotsgekke stad Moskou. Deze stad is niet vergelijkbaar met een enkele andere Europese stad. Een wereldstad van excessen. Haast niet te omschrijven met een pen. Vooral de strenge winter maakt de stad in de wintermaanden een sprookjesachtige bestemming en anderzijds een kille en zelfverzekerde stad. Het leven is hier simpelweg anders. Je merkt dat er een scheiding is tussen de rijken en de armen. Een andere scheiding is de scheiding tussen de machthebber en de zwijger. Dikke Mercedes-Benz S-Klasses en BMW 7-Series kunnen dankzij sirenes overal passeren waar ze willen en grote SUV’s drukken de 'minderen' zonder problemen van de weg. De wereld hier bestaat uit tientallen contrasten en de autowereld laat dit heel duidelijk zien.
Moskou kent sinds de val van het communisme een gigantische groei van miljonairs en miljardairs. Cijfers van het aantal miljonairs lopen uiteen maar het zijn er tienduizenden en misschien nog wel meer. Op straat zie je dit terug in het aantal exclusieve auto's. In de winter zijn dit voornamelijk SUV's en limousines. In de zomer komen de Ferrari's en Lamborghini's weer naar buiten om te schitteren op de gigantische wegen die door het centrum lopen. Zelfs exclusiviteit kent zijn grenzen en dat is waar hier ook sprake van is. Bedrijven zoals TopCar en de autodealer König Motor Club kunnen groeien door de miljoenen die op straat voor het oprapen liggen. Mensen geven hier graag geld uit. Dat uit zich in fraaie bontjassen, Hublot-horloges en tasjes van Hermès. De rijkdom is duidelijk terug te zien op straat. Van de meeste mensen die je in premium klasse auto's ziet rijden, zien er weinig ouder dan 50 jaar oud uit. Het aantal jonge miljonairs is gigantisch. Onderscheidend zijn is bij het ontbreken van exclusiviteit het belangrijkste dat er is en met name de wereld van de autotuning speelt hier in erg goed op in. Maar wat is een Russische 'petrolhead'?
De petrolhead is een wereldwijd begrip dat overal en nergens voor wordt gebruikt. Maar in landen zijn petrolheads wel degelijk te onderscheiden. In Duitsland zijn petrolheads te vinden bij de Nürburgring. Dé bestemming waar je het zwarte goud op de best mogelijke manier kunt ervaren. In Frankrijk flaneren de petrolheads over de boulevards en voor casino's met Ferrari's en Lamborghini's: zien en gezien worden in stijl. In Engeland is het weer een slag anders en zijn petrolheads in de meeste ruime zin te vinden. Van een beunhaas die op zondag een 500 pk sterke Caterham zelf in elkaar klust tot een verzamelaar die in de garage een verzameling ter waarde van 20 miljoen pond heeft staan. Wij konden ons tot op heden geen beeld vormen bij de autoliefhebbers uit Rusland en in Moskou ben je op het juiste adres om daar een antwoord op te vinden.
In de aanloop van ons bezoek in Moskou hebben we een aantal simpele vragen meegenomen om een antwoord op te vinden. Waarom worden zoveel auto's getuned? Waarom is er zoveel vraag naar meer vermogen? Wat zoekt een Rus in een exclusieve auto? Het zijn vragen waar je heel simpel en snel antwoord op kunt krijgen. Maar het ligt niet zo simpel in Rusland. Dat werd ons al verteld bij de König Motor Club maar het was de donderdagavond die vooral boeiend was. Dankzij onze vriend Misha werden we uitgenodigd om bij zijn goede vriend Alexey langs te komen om hem wat vragen te stellen en zijn autocollectie te bekijken. Deze collectie bevat onder andere een BMW X6 M met 730pk, een nieuwe Mercedes-Benz CL 65 AMG en een Ferrari California. Jonge rijke Moskovieten wonen niet ver buiten de stad maar in het centrum in een modern appartement met alle luxe van dien. Bij binnenkomst is het weelde en luxe. Een prachtig uitzicht over de stad, krokodillenleren stoelen en een unieke inrichting.
Alexey is slechts één van de vele Russen die een passie heeft voor kwaliteit en in een zekere zin ook voor extravagantie. Autoliefhebbers uit Rusland willen graag het beste van het beste hebben en het liefst nog meer dan dat. Er zijn daarin weer twee groepen te onderscheiden, de performance-freaks die continu een drive hebben om meer vermogen te krijgen. Dan de eerste groep die gaat voor een standaard auto maar wel het beste van het beste. Deze groep is procentueel ook de grootste. Alexey's favoriete auto's zijn de California en zijn Audi TT-RS. Hij is iemand die wil genieten van auto's en niet alleen op zoek is naar de grenzen van het vermogen. Dat laatste wordt bevestigd door het feit dat zijn CL 65 AMG buiten onder een laag sneeuw stond omdat deze niet interessant is, de Ferrari vies omdat deze ongeacht de omstandigheden gebruikt wordt en de TT-RS stond bij de dealer om klaar gemaakt te worden voor komend seizoen. Van die kleine groep zijn dat voornamelijk mensen die zonder er bij na te denken het impulsieve gedrag vertonen wat je regelmatig ziet. Een ander belangrijk punt is dat je in het land moet afvragen: wat is eigenlijk exclusief? Het begrip exclusief is soms te verwaarlozen als je ziet hoeveel dure auto’s er te vinden zijn.
Wat ons vooral duidelijk werd tijdens het bezoek aan de König Motor Club en Alexey is de diversiteit die er is bij de Russen. Het 'pluk de dag' idee leeft hier en creëert die bijzondere leefomgeving die het zo boeiend maakt om naar het land te komen. Terwijl wij op vrijdag een antwoord kregen dat in zekere zin voor de hand lag, was vooral het gesprek op de donderdag verfrissend. Dit omdat we in een vertrouwde omgeving zien wat de hedendaagse Russische petrolhead maakt wat hij is. Maar is dit wel het geval? We vroegen aan onze vriend en tolk Misha Charoudin wat volgens hem de Russische petrolhead is.
Een Russische petrolhead? Dat is een in zeker zin onmogelijke vraag, omdat men het nooit eens kan worden over wat ‘een gewone’ petrolhead onderscheidt, laat staan een Russische. Naar mijn mening is petrol-, of gearhead geen vast begrip, maar een syndroom-achtig iets. Daarmee wil ik dus zeggen dat je weet dat iemand een petrolhead is door een aantal kenmerken, maar die kenmerken zijn bij niemand hetzelfde, laat staan Russen. Naast de vergelijking uit de geneeskunde kunnen we ook naar godsdienst refereren: er is een ontelbaar aantal stromingen, maar ze komen uiteindelijk allemaal op hetzelfde neer. Race, drift, drag, jdm, usdm, eudm, low, stance, luxury, exotics, built/bought en ga zo maar door. En binnen ieder genoemd begrip heb je weer x (zo niet ontelbaar) aantal stromingen. Waarschijnlijk komt het er weer op neer dat het hier om verkeerde vraag gaat. Je zou jezelf beter moeten afvragen wat de Russische (eigenlijk moet ik zeggen Moskouse, want ook hier hebben we over twee totaal verschillende werelden) automotive scene anders maakt tegenover de, laten we zeggen, de gemiddelde Europese of Nederlandse.
Je hebt het meerdere keren in je voorgaande artikelen aangehaald: Moskou is de stad van de extremen. Tel daarbij een grotere vrijheid op in bepaalde zaken tegenover Europese gebieden en je hebt het verschil te pakken. In Moskou is het geheel niet ongewoon om een rotte Lada te zien die alleen rijdt omdat de eigenaar ervan wekelijks eronder ligt te sleutelen. Diezelfde Lada wordt driftend ingehaald door een Nissan S15 welke vervolgens vol in ankers moet gaan voor een passerende Mansory Rolls-Royce. Allemaal extremen van elkaar, maar die je toch makkelijk in één keer samen ziet. Iets wat ik wekelijks, zo niet dagelijks meemaak, terwijl ik zoiets eigenlijk nooit in Nederland mocht aanschouwen en terwijl ik in beide landen meer dan tien jaar heb gewoond. Terugkomend op het aspect van meer 'vrijheid' wil ik een afsluiting maken aan mijn betoog.
Moskou kent twee vrijheden die het automotive beeld anders maken tegenover dat van Nederland. Ten eerste de economische vrijheid. Alles en iedereen is hier te koop, voor dat laatste hoef je enkel de prijs gedeeld door het aantal glazen vodka te weten. Ook kent Rusland een gefixeerd inkomstenbelastingtarief van 13%, of je 1000 euro per maand verdient of een miljoen per dag. Al met al, geld komt makkelijk in de handen van mensen, maar dat gaat net zo snel weer weg. Uit onderzoek blijkt dat 'made man' ongeveer 80% van het vermogen uitgeeft aan de ondersteuning en uiting van zijn status en wat is een betere manier ervan dan een dure auto? Tenslotte de sociale vrijheid. Nee, je moet je niet met politiek bemoeien, of een mensenrechtenactivist gaan worden als je gelukkig, of in erger geval, levend wilt blijven in Moskou. Maar op automotive vlak gaat het een stuk vrijer. Niemand gaat achter je rug om praten dat je een drugsdealer bent omdat men je niet kent en het niet voor kan stellen dat er mensen zijn die door succesvolle samenloop van legale omstandigheden een nieuw model Audi A5 kan veroorloven op een jonge leeftijd. Je hoeft hier niet bang te zijn dat mensen een kras op je auto zetten uit afgunst of omdat ze het 'een aso bak' vinden. Ze gooien je ruit in en stelen je radio of je auto, maar diefstal uit economische overwegingen is totaal anders dan vernieling door je sociale overtuiging. En zo zijn er nog talloze andere invloeden en redenen, maar die bewaar ik voor de Autogespot Moskou Special 2013, en tot die tijd is iedereen welkom om het zelf mee te maken.