'De schoonste zegen van de mens is niet het paard. Het is het dier dat, tot volle wasdom gekoesterd in de buidel der moederfabriek, niet hoeft te leren, onmiddellijk bereid staat tot alles in de wereld van het verkeer', schrijft Bordewijk op het einde van zijn prachtige korte roman 'Knorrende Beesten'. Een waar woord, zo weet iedere autoliefhebber. In volgend tekstje probeer ik een paar voorbeelden aan te halen van hoe de auto ook voor andere kunstenaars een bron van inspiratie kon zijn.
Een van de bekendste voorbeelden van autokunst zijn de zeefdrukken van Mercedessen door Andy Warhol. De popartkunstenaar nam over het thema van zijn kunstwerken altijd een wat dubbelzinnige houding aan: het 'pop'ulaire was banaal, maar kon op een of ander manier toch tot kunstwerk verheven worden. Over de BMW M1 die hij op het koetswerk zelf beschilderde was Warhol minder dubbelzinnig: hij zei zoiets als: 'I like this car so much; it's much better than a work of art'. De wagen was de aanzet tot de Artcar-reeks van BMW, een serie modellen die varieert van tamelijk exclusief, zoals de CLS 'Batmobile', tot gewoon (bv. de 5-reeks), maar die telkens beschilderd werd naar een ontwerp van bekende kunstenaars. Doordat de wagens voortdurend de wereld rondreizen, moeten ze ooit wel een stad in uw land aandoen.
Naast Warhols doeken bestaan er ook machtige foto's van verlaten motels met auto's ervoor. U kan ze ondermeer gaan bekijken in het Antwerpse fotografiemuseum, vlakbij de Schelde in de buurt het Zuid. Maar soms lijkt een grote prent enkel een foto, en is hij in werkelijkheid een zogenaamd fotorealistisch schilderij, en dat merk je pas als je er vlak voor gaat staan: de schilder is zo precies te werk gegaan dat zijn kunstwerk een foto lijkt. Ook dit genre heeft vaak de populaire cultuur als thema, en er kan dus best wel eens kever of een afgedankte Amerikaan op voorkomen. Het onderstaande voorbeeld is van Ralph Goings.
Een volgend genre is de film. U kan hierover het topic op het forum van Autogespot raadplegen. Het meest extreme voorbeeld van een film over de liefde voor auto's is de film 'Crash' van Cronenberg. In deze film bootsen personages bekende ongevallen met auto's na, zoals James Deans fatale ongeluk. Hun ultieme droom is zelf te veranderen in wagens, zodat ze al botsend en crashend met elkaar kunnen vrijen. Wie het graag iets normaler heeft kan de verfilming van Kings 'Christine' gaan huren, over de liefde van een jongeman voor een Amerikaanse slee die meer en meer controle over hem begint te krijgen.
Als we het niet meer in de plastische, maar eerder in de toegepaste kunst gaan zoeken, zijn de voorbeelden eindeloos. Iedereen kent waarschijnlijk wel de Chrysler-building in New-York. Hoewel het gebouw nu een ander bedrijf huisvest, werd het ooit door dhr. van Allen in magnifieke art-décostijl vormgegeven, met allerlei ornamenten, geïnspireerd op bv. de mascottes die op de motorkap van Amerikaanse wagens prijkten. Het hele dak, dat 's nachts trouwens prachtig verlicht wordt, blinkt als de carrosserie van een nieuwe bolide.
Pure gebruiksvoorwerpen, geïnspireerd op wagens, bestaan ook. Porsche heeft een eigen designbureau, dat om het even welk voorwerp kan stylen. Bijvoorbeeld een pijp of een aansteker. Die kunnen dan geen 300 km/u rijden; ze zien er niet eens uit als een wagen, maar hebben wel het eenvoudige, pure design van de wagens uit Stuttgart.
Zo ziet u maar: er is voor ieder wat wils: van 'echte', niet-functionele kunst tot de handigste gebruiksvoorwerpen.